خون که قرمز است، چرا رگ ها آبی دیده می شوند؟ - وبلاگ همصحبت

به گزارش وبلاگ همصحبت، در باورهای عمومی، هنگامی که اندازه اکسیژن خون بالا باشد، خون قرمزرنگ است و به هنگام کمبود سطح اکسیژن در خون، خون مان به آبی می گراید. اما آیا واقعا همین طور است؟

غزال زیاری: جواب یک کلمه است: نه! خون همواره قرمزرنگ است. هر مولکول هموگلوبین (پروتئینی در گلبول های قرمز که حامل اکسیژن است)، حاوی چهار اتم آهن است که نور قرمز را منعکس نموده و به خون ما رنگ قرمز می دهد. طیف رنگی قرمز خون، بسته به سطح اکسیژن خون تغییر می نماید.

وقتی که هموگلوبین در ریه ها اکسیژن را دریافت می نماید، خون به رنگ قرمز آلبالویی روشن است. این همان خونی است که به سمت شریان ها رفته و به بافت های مختلف بدن می رسد.

به گفته دکتر کلبر فرترین، دستیار پروفسور هماتولوژی در دانشگاه پزشکی واشنگتن در سیاتل، خون بعد از تحویل دادن اکسیژن به بافت های بدن، در مسیر بازگشت به سمت ریه ها، دارای اکسیژن کمتری بوده و رنگ آن به قرمز تیره می گراید.

پس خون ما طیف های مختلفی از رنگ قرمز را داراست، ولی هرگز خون انسان آبی رنگ نمی شود. اگر تابه حال آزمایش خون داده باشید، قطعا این را مشاهده نموده اید: سوزن وارد رگی به رنگ آبی یا سبز می شود، ولی خونی که وارد سرنگ می شود، به رنگ قرمز تیره و بدون اکسیژن است.

فرترین ادامه داد: علت آبی یا سبز به نظر رسیدن رگ ها، قرار گرفتن آنها زیر لایه بااهمیت ولی نازکی به نام پوست است. رنگ هایی که ما می بینیم، بر پایه طول موجی است که شبکیه چشم ما آنها را دریافت نموده و تعدد لایه های مختلف پوست باعث می شود تا این طول موج ها در مسیرهای مختلفی پراکنده شوند.

رنگ رگ ها در زیر پوست های تیره، معمولا سبز به نظر می رسند و زیر پوست هایی با تناژ رنگی روشن تر، رگ ها بیشتر آبی یا بنفش دیده می شوند؛ به این علت که طول موج های رنگ های سبز و آبی کوتاه تر از طول موج رنگ قرمز هستند. نور قرمز بهتر از نور آبی در بافت بدن انسان نفوذ می نماید و طبق گفته فرترین، در شرایطی که طول موج های قرمز به وسیله پوست ما جذب می شوند، طول موج های سبز و آبی بازتاب یافته و به سمت ما پراکنده می شوند.

دیگر رگ های خونی، مثل مویرگ های ریزی که به سطح پوست نزدیک ترهستند، زیاد تحت تاثیر این خطای دید قرار نمی گیرند. فرترین گفت:اگر نوک انگشتان ما صورتی رنگ به نظر می رسند، به این خاطر است که رگ ها خیلی نزدیک به سطح پوست هستند.

شرایطی مشابه با مراحل ابتدایی کبودی بدن که هنگامی اتفاق می افتد که خون از رگ ها خارج شده باشد. اگر این مصدومیت نزدیک به سطح پوست باشد، کبودی به رنگ قرمز یا بنفش پدیدار می شود. ولی در صورتی که عمقی تر باشد، رنگ آن بنفش-آبی به نظر می رسد. واقعیت این است که رنگ خون ما تغییری نمی نماید و تنها بحث این است که ما چطور آن را می بینیم.

گفتنی است که خون آبی در طبیعت وجود دارد و دست کم در موجوداتی مثل خرچنگ ها، لابسترها، اختاپوس ها و عنکبوت ها دیده می شود. طبق اعلام انجمن شیمی آمریکا، به علت اینکه به جای آهن، مس در خون این موجودات وجود دارد، همین باعث می شود تا خون شان به رنگ آبی باشد.

منبع: لایوساینس

5858