اپراتور ها و آینده هوش مصنوعی در ایران - وبلاگ همصحبت

به گزارش وبلاگ همصحبت، هوش مصنوعی یا به اختصار AI اکنون وارد فاز رشد انفجاری خود شده و آینده بسیاری از فناوری های دیگر نیز بر پایه همین فناوری شکل می گیرد.

به گزارش آی تی آنالیز، اما نکته مهم و برجسته این فناوری تحول گرایانه این است که تاثیرگذاری هوش مصنوعی نه تنها به جهانی فناوری محدود نمی گردد، بلکه منجر به رشد و پیشرفت طیف وسیعی در حوزه های مالی، اجتماعی و... نیز در کشور ها می گردد.

در حال حاضر آنالیز های مختلفی از تاثیر هوش مصنوعی بر اقتصاد کشورها، حاکی از اثرگذاری بسزای این فناوری در رشد مالی، رشد فراوری ناخالص ملی و رشد بهره وری نیروی کار در کشورهاست.

دنبال کردن ترند ها و شاخص های آماری هوش مصنوعی، در منطقه خاورمیانه نشان می دهد چند کشور پروژه های بزرگی در زمینه شهر های هوشمند و دولت های هوشمند داشته اند و هوش مصنوعی را در وزارتخانه ها و دانشگاه ها نهادینه نموده اند. به نحوی که اکنون پروژه نئوم عربستان سعودی با منظره ایجاد شهر هوشمند به مساحت 33 برابر نیویورک تا سال 2025 در مرکز توجه قرار گرفته است و همزمان پروژه های بزرگ دیگری هم در کشور های منطقه در حال جریان است.

در این میان اگرچه هنوز بیشتر کشور های منطقه غرب آسیا بهره گیری چشمگیری از هوش مصنوعی در صنایع خود نداشته اند؛ اما در نهایت نتیجه این کندی در زمینه بهره گیری از هوش مصنوعی، تشدید شکاف دیجیتال میان این کشور ها و کشور های پیشرفته است که این شکاف در حوزه فراوری ناخالص داخلی از 3 درصد در سال 2025 به 19 درصد در سال 2030 افزایش می یابد.

به عبارت دیگر شواهد نشان از آن دارد که هرگونه بروکراسی و تاخیر در حوزه های سرمایه گذاری، رگولاتوری و فراهم آوری زیرساخت ها و مقدمات توسعه هوش مصنوعی در کشور، تنها به کندی بهره برداری از این فناوری منجر نشده و منجر به عقب ماندگی های گسترده در حوزه های متعدد مالی، اجتماعی و ... نیز خواهد شد.

اما آنچه مسلم است، در کشوری همانند ایران، پیشرفت سریع و گسترده فناوری های متنوع و مرتبط با هوش مصنوعی احتیاجمند زیرساخت های هوشمند ارتباطات در کشور است که در این خصوص با توجه به معماری متفاوت شبکه های ارتباطی در ایران، این اپراتور های موبایل هستند که نقش اساسی و کلان در این حوزه را ایفا می نمایند؛ لذا ورود و سرمایه گذاری اپراتور های تلفن همراه کشور در ایران و به طور تعیین همراه اول و ایرانسل که مجموعا بالغ بر 90 درصد بازار ارتباطات کشور را در دست دارند، اهمیت کلیدی در آینده هوش مصنوعی و بهره مندی ایران از فواید این فناوری دارند.

به همین جهت در ایران گام اول هوشمندسازی و استفاده از هوش مصنوعی باید در لایه اپراتور های موبایل و شبکه های گسترده آن ها در کشور برداشته گردد.

کاربرد های هوش مصنوعی در اپراتور های موبایل

امروز اپراتور های موبایل دیگر محدود به ارایه خدمات اولیه تلفن و اینترنت نیستند و اکنون صنعت مخابرات در مرکز رشد فناوری قرار گرفته است که به وسیله خدمات باند پهن موبایل و 5G در عصر اینترنت اشیا (IoT) رهبری می گردد؛ لذا با توجه به برآوردها، هدف گذاری ها، سرمایه گذاری ها و مسیر حرکت اپراتور های بزرگ جهان انتظار می رود این رشد به علت پذیرش سریع هوش مصنوعی (AI) در صنعت مخابرات ادامه یابد.

بر اساس برآورد ها میزان بازار جهانی هوش مصنوعی در ارتباطات از راه دور، از 11.89 میلیارد دلار در سال 2020 تا سال 2027 به 14.99 میلیارد دلار خواهد رسید.

چالش های پیش روی اپراتور های ارتباطی

امروزه ارایه دهندگان خدمات ارتباطی در جهان با چالش های داخلی و خارجی روبه رو هستند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

- مدیریت ضعیف شبکه

ترافیک جهانی و احتیاج به توسعه تجهیزات شبکه به طور چشمگیری در حال افزایش است که منجر به مدیریت شبکه پیچیده تر و پرهزینه تر می گردد.

- عدم تجزیه و تحلیل داده ها

صنعت مخابرات در کوشش است تا از حجم بزرگی از داده های جمع آوری شده از پایگاه های مشتریان بزرگ خود در طول سال ها استفاده کند. اما در این خصوص داده ها ممکن است تکه تکه یا در سیستم های مختلف، بدون ساختار و دسته بندی ذخیره شوند یا به سادگی ناقص و بسیار مفید نباشند.

- هزینه های بالا

در پی سرمایه گذاری های گسترده در زیرساخت ها و دیجیتالی شدن، تحلیلگران صنعت انتظار دارند هزینه های عملیاتی جهانی مخابرات میلیارد ها دلار افزایش یابد. این در حالی است که بسیاری از شرکت های مخابراتی با بحران مالی روبرو هستند و باید راه هایی برای بهبود شرایط خود بیابند.

- بازار شلوغ

در همین حال مشتریان مخابراتی خواهان خدمات با کیفیت بالاتر و تجربه مشتری بهتر (CX) هستند و به ویژه در صورت برآورده نشدن احتیاجهای شان مستعد ریزش و اتلاف فرصت های تجاری نهفته در جهانی هوش مصنوعی هستند.

همراه اول و هوش مصنوعی

در این میان همراه اول به عنوان بزرگ ترین اپراتور ارتباطی ایران و خاورمیانه چه از جهت تعداد کاربر و چه از جهت گستردگی شبکه و وابستگی مشاغل، صنایع و کسب وکار ها به این اپراتور، با توجه به جایگاه ملی و پیش بینی شرایط و ترند جهانی، از سال ها قبل اقدامات زیادی را در توسعه هوش مصنوعی به کار گرفته است که نظر به تنوع این اقدامات، بعضی از مهم ترین این کوشش ها عبارتند از:

- برگزاری اولین همایش روز هوش مصنوعی با حمایت همراه اول

- مشارکت در مسابقات هوش مصنوعی امیرکبیر

- طراحی پایلوت پلتفرم هوش مصنوعی به عنوان سرویس ارزیابی

- سکوی بومی هوش مصنوعی بر بستر پردازنده های گرافیکی

- اجرای پروژه فراوری ویدیو مبتنی بر هوش مصنوعی

- برگزاری رویداد هوش مصنوعی و ایده های کسب و کار

- بوتکمپ پایتون و هوش مصنوعی به وسیله همراه اول

- حمایت از چالش های نوآورانه در حوزه هوش مصنوعی

- استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی الگوی مصرف و احتیاج مشترکان جهت ارایه بسته ها و خدمات بهینه

- مشارکت در برگزاری مدرسه استارت آپی هوش مصنوعی

- استفاده از کاربرد های هوش مصنوعی در مرکز تماس همراه اول و انبوهی دیگر از اقدامات و برنامه های این اپراتور در این عرصه

وزارت ارتباطات، هوش مصنوعی و اپراتور ها

لذا همان طور که ذکر شد، اقدامات ایرانسل و بیشتر همراه اول در توسعه، ترویج و کاربری هوش مصنوعی با توجه به نقش کلیدی آن ها در این فناوری و در قیاس با دیگر صنایع نشان می دهد که به طور تعیین پیشران فناوری هوش مصنوعی در ایران این دو اپراتور هستند. به این ترتیب نقش وزارت ارتباطات، کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، سازمان رگولاتوری، شورای عالی فضای مجازی و دیگر نهاد های مرتبط، در تسهیل گری و حمایت از اقدامات، سرمایه گذاری ها و توسعه زیرساخت های مربوطه از سوی این اپراتور ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو به نظر می رسد با توجه به اقدامات کلان و راهبردی کشور ها جهان و منطقه، نهاد های مذکور باید در کنار تدوین نقشه راه و استراتژی های توسعه هوش مصنوعی در کشور، توجه ویژه ای به تقسیم کار، جایگاه و اقدامات این دو اپراتور داشته باشند تا ضمن توسعه و بهره مندی از فرصت ها و مواهب فناوری هوش مصنوعی، کشور دچار عقب ماندگی و شکاف های دیجیتال داخلی و خارجی نگردد.